De Cactus groeit van oorsprong in Afrika en in Midden- en Zuid-Amerika. Zowel hoog op koude gebergtes als op de tropische Cariben. Er zijn vele honderden soorten bekend, waarvan de meeste soorten scherpe doorns hebben. Cactussoorten behoren tot de familie Cactaceae. Cactussen zijn succulenten, maar niet alle succulenten zijn cactussen.
Veel cactussen zijn makkelijk in onderhoud wat ze zeer geliefd maakt als kamerplant. Ze hebben nauwelijks water nodig en geven geen hoge eisen aan de lichtintensiteit. Euphorbia's zijn eigelijk geen cactussen, maar wel succulenten. Onderstaande verzorging tips zijn voor dit soort ook van toepassing.
Cactus water geven
Cactussen kunnen lang zonder water. Doordat er weinig huidmondjes aanwezig zijn verdampt het 'blad' nauwelijks water. Bovendien kunnen Cactussen vele malen hun eigen gewicht aan water opzuigen. Bij lagere temperaturen in de winter kan een cactus zonder problemen drie maanden zonder water, hierbij kunnen sommige cactussoorten iets krimpen. Bij lagere temperaturen is het beter om de grond droog te houden. Staat de Cactus echter in de huiskamer vol in de zon en/of boven een radiator, dan is eenmaal per maand water geven aan te raden.
In de zomer moet de grond tussen de gietbeurten opdrogen om wortelrot te voorkomen. Meer water kan de groei stimuleren, maar wacht bij twijfel met water geven. De meeste cactussoorten gaan in de huiskamer dood doordat ze te veel water hebben gekregen, de cactus zal dan vanuit de wortels gaan rotten. Het vervelende is dat je dit pas te laat ziet en dan is het meestal te laat. In de zomer is het beter per gietbeurt een flinke hoeveelheid te geven in plaats van elke week een beetje, de wortels mogen hierbij niet continu in het water blijven staan.
Watersysteem
Indien je de kamerplant opmaakt met vulcastrat en een watermeter verandert de watergift. Hierbij geef je eenmaal per drie weken water. Let op; het water zakt langzaam naar beneden, de watermeter reageert dus vertraagd. In de winter kun je eenmaal per zes weken water geven. Vulcastrat heeft behalve de waterregulatie ook als groot voordeel dat het natuurlijke voedingsstoffen bevat.
Sproeien
Sproeien ter compensatie van droge lucht is voor een cactus niet nodig. In de winter kan een nevel dienen als waterbeurt, de meeste soorten kunnen namelijk via de huid water opnemen. Mocht de cactus last krijgen van ongedierte is het mogelijk om dit voor een deel te bestrijden met een harde waterstraal. Indien je de cactus sproeit met kraanwater kan er kalkaanslag vormen op de stam en bladeren. Hierdoor raden wij aan de cactus te besproeien met ontkalkt water of regenwater.
Licht en warmte
Vrijwel alle cactussoorten stellen weinig eisen aan de lichtintensiteit. Je kunt ze daarom op zowel een zonnige als schaduwrijke standplaats zetten. Bolvormige cactussen zoals de schoonmoedersstoel (Echinocactus Grusonii) kunnen enorm veel licht verdragen. Buiten staan in de zomer, in het directe zonlicht, is daarom ook geen probleem voor deze bolvormige cactus. De stekels dienen hierbij als natuurlijk UV-filter. Bij andere soorten dienen de haren als UV-filter. De cactus verlangt minimaal vijf uur direct zonlicht per dag. Plaats een cactus daarom het liefst direct voor het raam.
Donkere soorten zoals de Euphorbia stellen weinig eisen aan de lichtintensiteit. Deze soort kan vrijwel overal staan. Wanneer de Euphorbia cactus donkerder staat verbruikt de plant minder water. Een Euphorbia op een grotere afstand van het raam is daarom gevoeliger voor rot.
De cactussen die in Nederland gekweekt worden kunnen over het algemeen niet tegen vorst. De plant zal na de vorst rotten of imploderen.
Minimale temperatuur
| Overdag: | 15 ℃ |
| 'S nachts: | 1 ℃ |
Cactus verpotten
Het verpotten van stekelige cactussen is niet gemakkelijk. Verpot een Cactus daarom alleen als het echt noodzakelijk is. Bijvoorbeeld als de pot te klein wordt, of wanneer de grond begint te verzuren. Om jezelf te beschermen van de stekels is het raadzaam om handschoenen te gebruiken. Wanneer de stekels van de cactus alsnog door je handschoenen heen prikken, kun je de cactus ook inwikkelen met kranten of karton. Een cactus met sterke stekels kan je omhoog heffen door de stekels in een handdoek te laten prikken.
Plaats de cactus vervolgens in een nieuwe pot met een diameter die twintig procent groter is dan de voorgaande. Vul vervolgens de nieuwe pot aan met speciale cactusgrond of vulcastrat.
Na het verpotten zal de cactus gaan groeien. Hogere soorten zullen stabieler staan en het water geven wordt makkelijker omdat er meer grond aanwezig is dat vocht kan opnemen.
Voeding
De cactus groeit van nature langzaam, daarom verbruikt deze binnenplant weinig voeding. Bemesten is niet nodig in de winter en niet noodzakelijk in de herfst. Geef de cactus vloeibare voeding bij elke vierde keer water geven, of een vierde van de dosering welke staat aangegeven op de verpakking.
Er is ook speciale vloeibare voeding voor cactussen, hanteer hierbij de gebruiksaanwijzing. Gebruik nooit een overdosis, ook niet na een periode dat de kamerplant geen voeding heeft gehad.
Onderhoud
Verkleurde bladeren
Sommige cactussoorten, zoals de Euphorbia Trigona, hebben kleine bladeren die vastzitten aan de stekels. Deze bladeren zullen gedurende de winter loslaten. Je kunt de bladeren verwijderen met de hand, of met een schone verfkwast. Doe dit door met de kwast over de stekels te strijken. Hierdoor zullen alle dode bladeren netjes verwijderd worden, zonder dat de cactus beschadigd. Indien je ze niet wenst te verwijderen zullen ze na verloop van tijd vanzelf loslaten. Indien je de bladeren te vroeg verwijderd zal de cactus gaan bloeden.
Snoeien
Durf jij het aan? Niet iedereen wil zijn geliefde grote cactus in stukken snijden. Toch zal het de enige methode zijn wanneer de Cactus te groot wordt. Verwijder vertakkingen van de cactus die te lang of te groot worden met een scherp mes. Wanneer je een cactus snijdt zal deze gaan bloeden. Het bloeden kun je het beste stoppen doormiddel van sigaretten as of andere soort as. Let op! Veel sappen die uit een Cactus komen kunnen gifitg zijn. Vooral de witte melk die uit een Euphorbia komt, Wolfsmelk, is gifitg. Wanneer je Wolfsmelk in je ogen krijgt of inslikt raadpleeg dan de huisarts.
In het begin is het snoeivlak minder mooi, maar uiteindelijk vertakt de Cactus op dit punt, dit is per soort anders en is geen garantie dat hij daadwerkelijk gaat vertakken. De wond droogt vanzelf en hier zijn geen extra maatregelen voor nodig. Voorkom echter dat kinderen en huisdieren aan de wond zitten.
Cactus stekken
Je kunt een cactus vermeerderen door te zaaien en/of stekken. Het stekken van cactussen is vrij eenvoudig. Zorg er wel voor dat de wond droog is voordat je de stek in grond plaatst.
Bloeien cactussen?
Een cactus komt in bloei wanneer deze een rustperiode heeft gehad, dit is afhankelijk van het soort. Plaats de cactus in de winter op een koelere plek (10-12 graden) en geef gedurende drie maanden geen water. Plaats de cactus in de lente op een warmere en zonnige standplaats en begin met watergeven. Veel cactussoorten hebben prachtige bloemen. Een aantal cactussoorten kunnen sterven wanneer zij in bloei hebben gestaan.
Giftig
Het verschilt per soort of een cactus giftig is. Sommigen zijn eetbaar. Indien de plant bij schade wit melksap verliest, is de kans groot dat deze giftig is. Raadpleeg de huisarts wanneer je witte melksap uit de Cactus/Euphorbia hebt ingenomen of in je ogen hebt gekregen. Dit kan Wolfsmelk zijn, en deze is giftig.
Stekels of doorns kunnen diep doordringen in de huid, dit kan leiden tot irritatie of ontstekingen. Het is beter dit te (laten) verwijderen.
Ziektes
Een te hoge luchtvochtigheid kan leiden tot schimmels. Daarnaast heeft een cactus soms last van wolluis. Met een krachtige waterstraal kan de plant schoon gespoten worden. Maar let hierbij op dat je de plant zelf niet beschadigt (de huid van de plant). Bij hardnekkige wolluis is chemische bestrijding aan te raden.
